Pasożyty u psa: jak rozpoznać, leczyć i chronić swojego pupila?

Pasożyty u psa są jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych. Mogą one poważnie wpływać na zdrowie zwierzęcia, wywołując różne dolegliwości, a czasem stanowiąc zagrożenie także dla ludzi. W artykule omówimy najczęstsze rodzaje pasożytów, objawy ich obecności, sposoby leczenia oraz skuteczną profilaktykę.

Rodzaje pasożytów u psów

Pasożyty, które atakują psy, można podzielić na dwie główne grupy: pasożyty wewnętrzne (endopasożyty) oraz pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty). Każda z tych grup obejmuje różne rodzaje pasożytów, które mogą powodować rozmaite objawy i problemy zdrowotne u psów. Skutki ich obecności mogą być zarówno bezpośrednie, związane z uszkodzeniem tkanek, jak i pośrednie, związane z reakcjami immunologicznymi.

Pasożyty wewnętrzne (endopasożyty)

Pasożyty wewnętrzne to te, które żyją najczęściej w układzie pokarmowym, ale mogą również zasiedlać inne organy: płuca czy serce. Do najczęściej występujących pasożytów wewnętrznych u psów należą robaki obłe (nicienie) oraz robaki płaskie (tasiemce), a także pierwotniaki. Każdy z tych pasożytów może powodować różne objawy, w zależności od miejsca bytowania i liczby pasożytów w organizmie.

Robaki obłe (nicienie), do których należą m.in. glizdy oraz tęgoryjce, są jednymi z najczęstszych pasożytów wewnętrznych u psów. Toxocara canis, czyli glista psia, bytuje głównie w jelitach, co prowadzi do problemów takich jak: biegunka, wymioty, czy utrata wagi. Pies może również cierpieć na niedokrwistość i osłabienie organizmu. Z kolei tęgoryjce są bardziej agresywne, ponieważ przyczepiają się do ścian jelit i żywią się krwią psa.

Robaki płaskie (tasiemce), takie jak tasiemiec psi (Dipylidium caninum) lub tasiemiec bąblowcowy (Echinococcus granulosus), są również niebezpiecznymi pasożytami wewnętrznymi. Dipylidium caninum przenoszony jest przez pchły, dlatego psy, które mają kontakt z tymi owadami, są bardziej narażone na zarażenie. Tasiemiec ten osiąga spore rozmiary i może powodować bóle brzucha, utratę apetytu oraz ogólne osłabienie. Jeszcze bardziej niebezpieczny jest tasiemiec bąblowcowy. Tworzy on torbiele w różnych narządach, np. w wątrobie czy płucach, co może prowadzić do poważnych uszkodzeń.

Pierwotniaki, takie jak Giardia czy kokcydia, są mikroskopijnymi pasożytami, które często zarażają młode psy lub te o osłabionej odporności. Giardia bytuje w jelicie cienkim i powoduje nawracające biegunki, które mogą prowadzić do odwodnienia. Z kolei kokcydia wywołują kokcydiozę, chorobę objawiającą się ostrymi biegunkami, często z domieszką krwi.

Pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty)

Pasożyty zewnętrzne to organizmy, które żyją na skórze lub sierści psa i zazwyczaj żywią się jego krwią, naskórkiem czy płynami ustrojowymi. Do najczęściej spotykanych pasożytów zewnętrznych należą pchły, kleszcze, wszy oraz świerzbowce. Ich obecność może prowadzić do dyskomfortu, reakcji alergicznych, zmian skórnych, a w niektórych przypadkach nawet do przenoszenia groźnych chorób.

Pchły to jedne z najpowszechniejszych pasożytów zewnętrznych u psów. Te niewielkie, skaczące owady żywią się krwią zwierzęcia, co prowadzi do intensywnego swędzenia, podrażnień skóry, a w przypadkach silnych infestacji – do anemii. Pchły są również wektorem dla niektórych pasożytów wewnętrznych, jak wspomniany wcześniej tasiemiec psi, co dodatkowo zwiększa ryzyko zarażenia psa.

Kleszcze to kolejne groźne pasożyty zewnętrzne. Te pajęczaki nie tylko żywią się krwią psa, ale również przenoszą niebezpieczne choroby, takie jak borelioza, anaplazmoza czy babeszjoza. Borelioza, wywoływana przez bakterię Borrelia burgdorferi, może powodować zapalenie stawów, gorączkę, a nawet uszkodzenia nerek. Babeszjoza, wywołana przez pierwotniaka Babesia canis, prowadzi do niszczenia czerwonych krwinek psa. Objawia się to anemią, gorączką oraz osłabieniem, a nieleczona może zakończyć się śmiercią zwierzęcia.

Wszy oraz świerzbowce to kolejne pasożyty zewnętrzne, które powodują zmiany skórne i silny dyskomfort. Wszy pasożytują głównie na sierści psa, żywiąc się krwią i naskórkiem, co prowadzi do świądu oraz powstawania ran. Świerzbowce, z kolei, wywołują chorobę zwaną świerzbem, której objawy to zaczerwienienie skóry, świąd, łuszczenie naskórka oraz wypadanie sierści. W niektórych przypadkach może dojść do wtórnych infekcji bakteryjnych skóry, co jeszcze bardziej pogarsza stan zdrowia psa.

Objawy zakażenia pasożytami u psa

Zakażenie pasożytami u psa może objawiać się na wiele różnych sposobów, w zależności od rodzaju pasożyta oraz stopnia zaawansowania infekcji. Zarówno pasożyty wewnętrzne, jak i zewnętrzne mogą powodować szereg objawów, które wpływają na ogólne zdrowie i samopoczucie psa. Wczesne rozpoznanie i leczenie pasożytów jest kluczowe dla zapobiegania poważnym problemom zdrowotnym.

Objawy pasożytów wewnętrznych

Pasożyty wewnętrzne, takie jak nicienie, tasiemce, tęgoryjce czy glisty, mogą wywoływać liczne objawy ze strony układu pokarmowego oraz ogólnoustrojowe. Najczęstsze objawy obejmują:

• Problemy żołądkowo-jelitowe: Psy zakażone pasożytami wewnętrznymi mogą często doświadczać problemów z trawieniem. Do typowych objawów należą biegunka, która może być okresowa lub przewlekła, wymioty oraz wzdęcia brzucha. Często zdarza się, że w kale psa można zaobserwować obecność pasożytów, np. fragmenty tasiemców.
• Utrata wagi: Mimo że pies może mieć prawidłowy lub nawet zwiększony apetyt, pasożyty mogą powodować znaczny spadek masy ciała. Wynika to z faktu, że pasożyty żywią się substancjami odżywczymi, które normalnie byłyby przyswajane przez organizm psa.
• Niedożywienie: Pasożyty wewnętrzne często zakłócają wchłanianie składników odżywczych z przewodu pokarmowego. Prowadzi to do niedożywienia, które objawia się matową, łamliwą sierścią, osłabieniem organizmu oraz apatią. Pies może wyglądać na zmęczonego i niechętnego do zabawy czy aktywności fizycznej.
• Anemia: Niektóre pasożyty, takie jak tęgoryjce, przyczyniają się do powstawania anemii, ponieważ odżywiają się krwią swojego żywiciela. U psa można zaobserwować osłabienie, bladość błon śluzowych (np. dziąseł) oraz zwiększoną męczliwość. Nieleczona anemia może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a nawet zagrażać życiu psa.

Objawy pasożytów zewnętrznych

Pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły, kleszcze czy wszy, również wywołują specyficzne objawy. Ich obecność wpływa nie tylko na komfort psa, ale także na jego zdrowie, szczególnie jeśli nie zostaną szybko zidentyfikowane i usunięte.

• Intensywne drapanie i swędzenie: Zakażenie pasożytami zewnętrznymi, zwłaszcza pchłami, często objawia się nieustannym drapaniem. Pies może być niespokojny, często gryzie lub drapie miejsca, w których pchły się zagnieździły, co może prowadzić do podrażnień skóry i stanów zapalnych.
• Łysienie lub przerzedzenie sierści: W miejscach, gdzie pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły czy wszy, zasiedliły się w większej liczbie, może dojść do przerzedzenia lub nawet całkowitego wypadnięcia sierści. Najczęściej dzieje się to na grzbiecie, ogonie, brzuchu i szyi psa. Nieleczone przypadki mogą prowadzić do powstawania ran i infekcji skóry.
• Widoczne pasożyty: Niektóre pasożyty zewnętrzne są łatwo zauważalne gołym okiem. Przykładem są kleszcze, które mogą przyczepić się do skóry psa w okolicach uszu, szyi, pachwin czy podbrzusza. Pchły, choć małe, również mogą być widoczne, zwłaszcza ich odchody, które przypominają czarne drobinki na sierści psa. W przypadku intensywnego zakażenia, zauważenie tych pasożytów może być stosunkowo proste.

Metody diagnostyczne

Weterynarze stosują różnorodne metody diagnostyczne, które umożliwiają precyzyjne zidentyfikowanie rodzaju pasożyta oraz odpowiednie leczenie. Metody diagnostyczne różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z pasożytami wewnętrznymi, czy zewnętrznymi. Najczęściej stosowane techniki obejmują:

1. Badanie kału: Jedną z podstawowych metod wykrywania pasożytów wewnętrznych u psów jest analiza kału. Weterynarz pobiera próbkę kału, która następnie jest badana pod mikroskopem w celu wykrycia jaj pasożytów, takich jak glisty, tęgoryjce, tasiemce czy włosogłówki. Badanie to jest szczególnie skuteczne w przypadku robaków jelitowych, ponieważ te pasożyty często składają jaja, które są łatwo wykrywalne w próbkach kału. Aby uzyskać dokładny wynik, próbka może być analizowana kilkakrotnie, zwłaszcza jeśli objawy pasożytów są widoczne, a pierwsze badanie nie przyniosło jednoznacznych rezultatów.
2. Testy serologiczne: Testy krwi są używane, gdy podejrzewa się infekcje pasożytami, które nie zawsze są wykrywalne w badaniach kału, na przykład pierwotniakami, jak Giardia czy pasożyty krwi, takie jak Babesia czy Dirofilaria (powodująca dirofilariozę, czyli „heartworm”). Testy te badają obecność specyficznych przeciwciał lub antygenów w organizmie psa, co może wskazywać na trwającą infekcję pasożytniczą. Przykładem może być test ELISA, który jest szeroko stosowany do diagnozowania dirofilariozy, groźnej choroby pasożytniczej przenoszonej przez komary.
3. Badanie sierści i skóry: Pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły, kleszcze, wszy czy nużeńce, mogą być wykryte podczas szczegółowego badania sierści i skóry psa. Weterynarz często używa specjalnego grzebienia lub mikroskopu, aby dokładnie zbadać obecność jaj, larw czy dorosłych osobników pasożytów. W przypadku nużycy lub świerzbu, pobiera się próbkę skóry (skrawanie skóry), aby dokładnie zidentyfikować pasożyta. Szybkie wykrycie pasożytów zewnętrznych jest kluczowe, ponieważ mogą one przenosić choroby oraz powodować silne reakcje alergiczne u psa, co prowadzi do dyskomfortu i wtórnych infekcji.

Pasożyty u psa- leczenie

Pasożyty mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia psa, wpływając negatywnie na jego kondycję fizyczną, a także powodując różnorodne dolegliwości. Skuteczne leczenie pasożytów u psów zależy od rodzaju pasożyta, stopnia zaawansowania infekcji, a także ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia. W zależności od tego, czy mamy do czynienia z pasożytami wewnętrznymi czy zewnętrznymi, podejście do leczenia będzie inne.

Leczenie pasożytów wewnętrznych

Pasożyty wewnętrzne, takie jak robaki jelitowe, mogą powodować u psa szereg objawów, w tym biegunkę, utratę wagi, osłabienie, a w skrajnych przypadkach nawet anemię czy odwodnienie. Z tego względu bardzo ważne jest szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia.

• Leki przeciwpasożytnicze: W leczeniu pasożytów wewnętrznych stosuje się specjalne leki przeciwpasożytnicze. Do najczęściej używanych preparatów należą fenbendazol, pyrantel, prazikwantel czy milbemycyna. Te środki są skuteczne przeciwko szerokiemu spektrum pasożytów, takich jak glisty, tęgoryjce, tasiemce czy włosogłówki. W przypadku silnych infestacji, lekarz weterynarii może zalecić kilkukrotne podawanie leków w określonych odstępach czasu, aby skutecznie pozbyć się pasożytów na różnych etapach ich rozwoju.
• Profilaktyczne odrobaczanie: Regularne podawanie środków odrobaczających jest niezwykle ważne, szczególnie w przypadku młodych psów, szczeniąt, oraz psów mających częsty kontakt z innymi zwierzętami. Odrobaczanie profilaktyczne pomaga zapobiec nie tylko rozwojowi pasożytów, ale również chroni przed potencjalnym zakażeniem ludzi (zwłaszcza dzieci), gdyż niektóre pasożyty psów mogą stanowić zagrożenie również dla człowieka. Zaleca się przeprowadzanie odrobaczania co 3-6 miesięcy, w zależności od zaleceń weterynarza oraz warunków, w jakich przebywa pies.

Leczenie pasożytów zewnętrznych

Pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły, kleszcze, wszy czy roztocza, mogą prowadzić do poważnych problemów skórnych, alergii, a nawet przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak borelioza czy babeszjoza. Dlatego też kluczowe jest ich regularne zwalczanie oraz profilaktyka.

• Krople, obroże, tabletki: W walce z pasożytami zewnętrznymi najczęściej stosuje się specjalistyczne preparaty dostępne w formie kropli, obroży przeciwpchelnych, a także tabletek doustnych. Krople aplikowane bezpośrednio na skórę psa działają szybko i skutecznie eliminują pchły, kleszcze oraz wszy. Obroże natomiast, poprzez wydzielanie aktywnych substancji, zapewniają długotrwałą ochronę, niekiedy nawet do 8 miesięcy. Tabletki działają systemowo, likwidują pasożyty od wewnątrz i często stosuje się je w połączeniu z innymi metodami.
• Kąpiele lecznicze: W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy dużych infestacjach, stosuje się kąpiele lecznicze z dodatkiem specjalnych środków owadobójczych. Są one szczególnie skuteczne w walce z pchłami, roztoczami czy świerzbowcami, które mogą wywoływać świerzb. Kąpiele stosuje się także jako metoda wspomagająca w leczeniu schorzeń dermatologicznych spowodowanych przez pasożyty zewnętrzne, takich jak alergiczne pchle zapalenie skóry.

Profilaktyka i regularne kontrole

Aby minimalizować ryzyko infekcji pasożytami, kluczowe jest regularne dbanie o higienę psa, jak również jego środowiska. Regularne odkurzanie, pranie legowisk, a także stosowanie preparatów odstraszających pasożyty to podstawa w profilaktyce. Ważne jest także, aby pies był regularnie kontrolowany przez weterynarza, a jego stan zdrowia monitorowany – szczególnie w przypadku, gdy często przebywa na zewnątrz, w lesie czy w parku, gdzie jest większe ryzyko kontaktu z pasożytami.

Zapobieganie zakażeniom pasożytami

Profilaktyka to kluczowy element w walce z pasożytami, który pomaga utrzymać zarówno psa, jak i jego opiekuna w zdrowiu. Odpowiednie działania prewencyjne mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zakażenia i dalszego rozprzestrzeniania pasożytów. Oto kilka najważniejszych zasad, które warto wdrożyć w codziennej opiece nad psem:

• Regularne odrobaczanie: Dorosłe psy powinny być odrobaczane co 3-6 miesięcy, co zapobiega rozwojowi pasożytów wewnętrznych, takich jak glisty czy tasiemce. Szczenięta, ze względu na ich większą podatność na infekcje, powinny być odrobaczane częściej, zgodnie z zaleceniami weterynaryjnymi.
• Ochrona przed pasożytami zewnętrznymi: Stosowanie obroż przeciwkleszczowe, kropli aplikowanych na kark, czy specjalistycznych spray’ów, jest kluczowe w zabezpieczaniu przed pasożytami. Pchły, kleszcze, a także wszy mogą przenosić choroby, które mogą być groźne zarówno dla zwierząt, jak i ludzi. Warto regularnie kontrolować sierść psa, zwłaszcza po spacerach w lesie czy parku.
• Czystość środowiska psa: Regularne pranie legowisk, koców, a także dezynfekowanie zabawek to nieodzowny element higieny, który zmniejsza ryzyko infestacji pasożytami. Pasożyty mogą bytować w środowisku psa. Dlatego systematyczne sprzątanie domu, w tym dokładne odkurzanie dywanów i tapicerki, również przyczynia się do zapobiegania rozprzestrzenianiu pasożytów. Pamiętaj, że nawet zdrowo wyglądający pies może mieć kontakt z pasożytami.
• Unikanie kontaktu z dzikimi zwierzętami: Dzikie zwierzęta, takie jak lisy, jeże czy szczury, mogą być nosicielami pasożytów, które z łatwością mogą przejść na psa. Dlatego ważne jest, aby unikać sytuacji, w których pies mógłby mieć bliskie interakcje z dzikimi zwierzętami. Warto też pamiętać, aby nie pozwalać psu na wąchanie lub zjadanie martwych zwierząt, które mogą być nosicielami chorób.
• Utrzymywanie higieny osobistej psa: Regularne kąpiele psa, szczególnie po spacerach w terenach, gdzie istnieje większe ryzyko kontaktu z pasożytami. Należy również regularnie przycinać pazury i szczotkować sierść, co ułatwia kontrolowanie, czy nie pojawiły się pasożyty. Dbałość o higienę jamy ustnej psa również ma znaczenie, ponieważ niektóre pasożyty mogą bytować w jamie ustnej i przewodzie pokarmowym.

Pasożyty u psa a zagrożenie dla ludzi

Niektóre pasożyty psów mogą stanowić zagrożenie nie tylko dla zwierząt, ale także dla ludzi. Takie pasożyty mogą wywoływać tzw. zoonozy, czyli choroby, które mogą przenosić się między zwierzętami a ludźmi. Oto kilka przykładów pasożytów, które mogą stwarzać ryzyko dla człowieka:

• Glisty (Toxocara canis): Jednym z najpowszechniejszych zagrożeń dla ludzi są glisty, które mogą powodować toksokarozę. Ludzie, zwłaszcza dzieci, mogą zarazić się nimi, jeśli przypadkowo połkną jaja glisty, które znajdują się w ziemi zanieczyszczonej odchodami psów. Ważne jest, aby regularnie sprzątać po swoich zwierzętach oraz unikać kontaktu z odchodami.
• Tasiemiec bąblowiec (Echinococcus granulosus): Tasiemiec ten może być przenoszony przez psy i stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Wywołuje bąblowicę, czyli chorobę, która może prowadzić do powstawania torbieli w narządach wewnętrznych. Profilaktyka w postaci regularnego odrobaczania psa oraz unikania kontaktu z zanieczyszczonymi produktami spożywczymi ma kluczowe znaczenie.
• Pchły i kleszcze: Pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły i kleszcze, mogą przenosić choroby zarówno na psy, jak i ludzi. Przykładem jest borelioza, którą przenoszą kleszcze. W przypadku infestacji pchłami może dojść do alergii czy infekcji skórnych zarówno u psa, jak i jego właścicieli. Regularne stosowanie preparatów ochronnych zmniejsza ryzyko.

Z tego względu warto zawsze przestrzegać zasad higieny i profilaktyki, aby zminimalizować ryzyko infekcji zarówno u zwierząt, jak i ludzi.

Jeżeli jesteś zainteresowany innymi tematami dotyczącymi opieki nad twoim pupilem zajrzyj na nasz blog: https://psiakowo.net/blog/category/opieka-nad-psem/